Boże Narodzenie, Narodzenie Pańskie – w tradycji chrześcijańskiej – święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel), zwanego adwentem.
W niektórych Kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa – Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką. W dniu tym tradycją w Polsce jest post jakościowy (bezmięsny, w pewnych regionach kraju jest to post ścisły). Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja, do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki.
Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie do jedzenia lub niejedzenia mięsa. Chrześcijan prawosławnych obowiązuje w tym dniu ścisły post, aż do kolacji wigilijnej. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję kraju. Obowiązek postu zniesiono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks prawa kanonicznego), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 – obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany.
Polska literatura kulinarna (np. Lemnis Vitry) podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. Ale według księcia J. O. Radziwiłła, można spróbować wszystkich ryb, które są liczone jako jedno danie.
Większość symboli Bożego Narodzenia ma swoje źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.
W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są:
- opłatek
- kolędy
- choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa
- prezenty
- postać obdarowująca dzieci i dorosłych prezentami: zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była jednak autentyczna postać), ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Wśród Polaków na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.
- (pierwsza) gwiazdka
- karp
- makówki
- barszcz z uszkami.
- pierogi z grzybami
- piernik
- kutia
- moczka
- kompot z suszonych owoców (śliwki, jabłka, gruszki)
Ciasto na pierogi
1. CIASTO NA PIEROGI
Spotkałam się z różnymi przepisami na ciasto na pierogi, gdzie dodawane było mleko, jajko itp. jednak z tego przepisu ciasto zawsze wychodzi mi super :)
Składniki:
2 szklanki mąki
łyżka masła
szklanka gorącej wody
Przygotowanie:
Do mąki dodać masło i powoli dolewając gorącą wodę wygniatać ciasto, aż przestanie kleić się do rąk. Wodę trzeba dolewać z wyczuciem a nie wszystko na raz! ;)
Jak już ciasto nie jest zbyt miękkie ani nie za twarde przekładamy je na stolnicę, podsypujemy mąką i rozwałkowujemy.
Ciasto nadaje się do wszystkich rodzajów pierogów :)
SMACZNEGO ;)
2. PASZTECIKI Z KAPUSTĄ I GRZYBAMI
SKŁADNIKI:
1 kostka bulionu z grzybami leśnymi
150g ugotowanych suszonych grzybów
150g świeżej białej kapusty
1 cebula
1 ząbek czosnku
sól, pieprz
mrożone ciasto francuskie
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
Ugotuj grzyby w bulionie. Po ugotowaniu i ostudzeniu drobno je posiekaj. Obierz cebulę i czosnek i razem z kapustą drobno posiekaj. W naczyniu rozgrzej olej i przesmaż kapustę z cebulą i czosnkiem. Kiedy kapusta będzie miękka, dołóż grzyby i smaż wszystko razem jeszcze przez 10 minut. Odstaw farsz do ostygnięcia.
Rozmrożone ciasto rozwiń, pokrój na kwadraty średniej wielkości. Na każdy kwadrat nałóż łyżeczką farsz i sklej przeciwległe końce tak, by powstały "koperty".
Piecz w piekarniku nagrzanym do 180 stopni przez około 10-12 minut (aż ciasto ładnie się zarumieni) .
Farsz również nadaje się do pierogów.
SMACZNEGO ;)
3. SERNIK Z BRZOSKWINIAMI
Potrzebne składniki:
Ser 1.30 kg
cukier 0.30 kg...
żółtko 0.10 kg
kefir 0.08 ml
aromat waniliowy 1/2 tej buteleczki
białko 0.15 kg
margaryna 0.10 kg
mąka ziemniaczana 0.08 kg
brzoskwinie 0.30 - 0.40 kg
Ucieramy mikserem żółtko z cukrem 0.15 kg.
W osobnym naczyniu ubijamy białko z resztą cukru.
Żółtka z cukrem wlewamy do sera, mieszamy. Mieszasz powoli dodając kefir, aromat, rozpuszczoną margarynę i pokrojone brzoskwinie.
Jak wszystko mamy wymieszane na jednolitą masę dodajemy ubite białko z cukrem i mieszamy. Na koniec dodajemy przesianą mąkę ziemniaczaną i jeszcze raz mieszamy.
Sernik ten można robić na biszkopcie( nawet gotowym )
Wierzch można posypać startym ciastem kruchym.
Pieczemy ok. 60 - 90 minut w temperaturze 160 stopni, aż sernik się zarumieni.
Po tym czasie wyłączamy piekarnik i pozostawiamy w nim ciasto jeszcze na jakieś 15- 20 minut.
SMACZNEGO ;)
4. STRUCLA MAKOWA
SKŁADNIKI:
500g mąki
200g cukru
150g masła
250ml mleka
30g drożdży
3 jajka
MASA MAKOWA:
500g maku
200g cukru
100g masła
2 jajka
cukier waniliowy
50g rodzynek
kilka łyżek skórki pomarańczowej
(jak się komuś nie chce to może użyć gotowej kupionej masy makowej, ale polecam spróbować samemu a efekt -palce lizać :) )
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
Przygotowujemy poprzedniego dnia mak do strucli. Moczymy go w wodzie przez całą noc. Rano mak odcedzamy i gotujemy kilka minut w wodzie. Dobrze osączamy i trzykrotnie przepuszczamy przez maszynkę. Następnie dodajemy do maku masło i bakalie i smażymy masę w rondlu cały czas ją mieszając. Po kilku minutach odstawiamy mak do przestygnięcia. Gdy jest już ostudzony dodajemy jaja, cukier, cukier waniliowy i mieszamy. Przystępujemy do przygotowania ciasta. Ucieramy masło, cukier i jaja na puszystą masę. Dodajemy do niej drożdże roztarte w mleku i mieszamy. Gdy masa jest już dobrze wymieszana wsypujemy przesianą mąkę i wyrabiamy ciasto, aż będzie odchodziło od ręki. Wtedy ciasto przykrywamy czystą ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Po godzinie, kiedy ciasto podwoi swoją objętość, bierzemy połowę ciasta na stolnicę posypaną mąką wałkujemy na placek o grubości 1 cm. Smarujemy białkiem i rozkładamy na całej powierzchni połowę masy makowej, znowu smarujemy białkiem i zawijamy struclę, tak, żeby brzeg i obydwa końce znalazły się pod spodem. Z reszty ciasta i maku przygotowujemy drugą struclę. Blachę do pieczenia smarujemy masłem i posypujemy delikatnie mąką, układamy na niej obie strucle w sporej odległości od siebie, żeby strucle się nie zrosły podczas pieczenia. Pieczemy w temperaturze 180ºC, przez ok. 40 minut. Pod koniec pieczenia sprawdzamy patyczkiem, czy ciasto już się upiekło, można na chwilę zwiększyć temperaturę, wtedy skórka na wierzchu się zarumieni.
SMACZNEGO ;)
5. RYBA PO GRECKU
Składniki:
Sposób przygotowania:
Filety kroimy na równe kawałki, skrapiamy sokiem z cytryny, oprószamy solą i pieprzem, odstawiamy w chłodne miejsce. Warzywa obieramy i ucieramy na tarce do jarzyn. Pomidory sparzamy wrzątkiem, obieramy i kroimy w kostkę, Cebulę kroimy w pół plasterki. Teraz możemy na połowie oleju usmażyć rybę, a na drugiej połowie warzywa z cebulą (pod koniec dodajemy pół szklanki wody i pomidory, dusimy ok. 10 minut, doprawiamy) i tak otrzymanym sosem zalewamy rybę. Możemy też na całym oleju usmażyć warzywa z cebulą, dodać wodę i pomidory, a na koniec włożyć surowe filety i razem poddusić 5-8 minut. Prawidłowo rybę po grecku robi się tak jak w pierwszym wariancie i podaje schłodzoną. Jeżeli dusimy ją razem z warzywami, to jest to wariant na gorąco, podawany jako danie obiadowe.
SMACZNEGO ;)
6. ŚLEDŹ Z RODZYNKAMI
Składniki:
- 1 kg filetów solonych
- 500 ml mleka
- 300 g rodzynek
- po 1 łyżce: cynamonu, pieprzu mielonego i mielonego ziela angielskiego
- 700 ml oleju
Filety moczymy przez 6-12 godzin dwukrotnie zmieniając wodę, ostatnie 2 godziny w mleku, następnie osączamy je i zalewamy 450 ml oleju. Pozostawiamy śledzie w oliwie przez co najmniej 24 godziny. Potem osączamy je, kroimy w mniejsze dzwonka. Rodzynki myjemy i zalewamy niedużą ilością wody, żeby napęczniały, gdy napęcznieją osączamy je na sicie. W dużym słoju układamy na przemian kawałki śledzi i rodzynki. Posypujemy każdą warstwę zmieszanymi przyprawami. Na koniec wlewamy 250 ml oleju lub oliwy. , odstawiamy na noc do lodówki. W ten sam sposób możemy przyrządzić śledzie zalewając je nie oliwą lecz białym wytrawnym winem. Ograniczamy wówczas przyprawy.
SMACZNEGO ;)
7. ŁOSOŚ MARYNOWANY
Składniki:
- 1 kg świeżego łososia
- 50 g cukru
- 60 g soli
- 1 łyżka białego pieprzu
- 1 pęczek świeżego koperku
Sos:
- 3 łyżki musztardy najlepiej z całymi ziarnami gorczycy
- 2 łyżki cukru
- 2 łyżki octu winnego
- 100 ml oleju
- 3 łyżki drobno posiekanego koperku
- sól
Sposób przyrządzania:
Łososia filetujemy, filety zostawiamy ze skórką. Filety osuszamy. Mieszamy cukier, sól i grubo zmielony pieprz. Połową przygotowanych przypraw nacieramy oba filety łososia po stronach bez skóry, a następnie składamy je w całość mięsem do siebie. Pozostałymi przyprawami nacieramy długo i dokładnie skórki filetów. Rybę owijamy dokładnie w folię aluminiową, wkładamy do plastikowej torby i szczelnie zamykamy. Tak przygotowanego łososia wkładamy do lodówki na 48 godzin. Po dwóch dniach wyjmujemy rybę z lodówki, zeskrobujemy przyprawy, Odkrajamy skórę, a mięso kroimy ukośnie na cieniutkie plastry. Łososia układamy na półmiskach wyłożonych sałatą i przybieramy kawałkami cytryny. Oddzielnie podajemy sos musztardowy, który powstaje przez wymieszanie wszystkich podanych składników.
SMACZNEGO ;)
8. BARSZCZ WIGILIJNY
Składniki:
- 1,5 l esencjonalnego wywaru warzywnego, grzybowego
- 4 buraki
- 500 ml zakwasu buraczanego
- 100 g suszonych prawdziwków
- saszetka ziołowa (6 ziaren czarnego pieprzu, 4 ziarna ziela angielskiego, liść laurowy)
- sól, pieprz, cukier, sok z cytryny, majeranek
W 500 ml wody moczymy grzybki przez 2 godziny, potem gotujemy do miękkości. Buraki pieczemy w piekarniku, obieramy i ucieramy na tarce o dużych oczkach. Do wrzącego wywaru warzywnego dodajemy saszetkę ziołową i utarte buraki, chwilę gotujemy. Pod koniec wyjmujemy saszetkę ziołową. Wywar przecedzamy i dolewamy do niego wywar z grzybków (z grzybków robimy uszka) oraz zakwas buraczany. Barszcz podgrzewamy do momentu wrzenia, ale nie gotujemy. Doprawiamy solą, pieprzem, szczyptą cukru, ew. sokiem z cytryny i majerankiem.
SMACZNEGO ;)
9. USZKA DO BARSZCZU
Składniki:
Ciasto:
- 500 g mąki (ok. 3 szklanek)
- 1 jajko
- sól
Farsz
- 100 g suszonych grzybów (najlepiej prawdziwków)
- 2 łyżki masła
- 1 cebula
- bułka tarta do zagęszczenia farszu
Sposób przyrządzania:
Zalewamy grzyby letnią przegotowaną wodą i odstawiamy na 2 godziny. Gotujemy do miękkości w tej samej wodzie. Po ostudzeniu bardzo drobno siekamy. Bardzo drobno pokrojoną cebulę dusimy na maśle, dodajemy posiekane grzybki, solimy i doprawiamy do smaku. Możemy dodać łyżkę oleju sojowego. Studzimy. Z mąki, jaja, soli i odrobiny gorącej, przegotowanej wody zagniatamy ciasto na uszka. Rozwałkowujemy na cienki placek, z którego wykrawamy kwadraty 5x5 cm. Nakładamy farsz na ciasto i lepimy uszka. Po ugotowaniu odcedzamy i podajemy z barszczem.
SMACZNEGO ;)
10. KUTIA
Właściwie jeden przepis na kutię nie istnieje. Co dom, to obyczaj. Jedni dodają więcej bakalii, inni cukru i miodu, Jedni podają ją rzadszą inni gęściejszą. Dlatego podam 3 sposoby na przygotowanie tej potrawy. W wielu domach w Święta Bożego Narodzenia kutia musi się znaleźć na stole, tak samo jak barszcz, śledź, czy potrawy z suszonych grzybów.
SPOSÓB PIERWSZY
Składniki:
250 g obłuskanej pszenicy
250 g maku
300 g bakalii: obranych migdałów, orzechów włoskich, laskowych, rodzynek, fig, daktyli, smażonej skórki pomarańczowej
250 g miodu
Przygotowanie:
Pszenicę moczymy, gotujemy długo w dużej ilości wody, aż będzie całkiem miękka. Mak ucieramy w makutrze albo sparzamy wrzątkiem i przynajmniej trzykrotnie mielimy. Rozcieramy z podgrzanym miodem. Wszystkie bakalie siekamy, rodzynki moczymy w rumie, a następnie odcedzamy. Wreszcie łączymy ze sobą miód z makiem, bakalie oraz osączoną pszenicę. Wstawiamy przynamniej na kilka godzin do lodówki. Kutia im starsza, tym lepsza.
SPOSÓB DRUGI
Składniki:
1 szklanka ziaren pszenicy
1 szklanka maku
1 szklanka miodu
Przygotowanie:
Pszenicę gotujemy do miękkości, zmieniając kilkakrotnie wodę podczas gotowania. Miękką odcedzamy, gotujemy mak i ucieramy go w makutrze. Mak mieszamy z pszenica i z miodem. Kutię podajemy schłodzoną.
SPOSÓB TRZECI
Składniki:
1 szklanka pszenicy
pół szklanki cukru pudru
pół szklanki miodu
150 g posiekanych włoskich orzechów
150 g posiekanych migdałów
kilka łyżek sparzonych rodzynek
po kilka sztuk fig i daktyli
otarta skórka z cytryny
1 szklanka mleka
szczypta soli
Przygotowanie:
Namoczoną poprzedniego dnia pszenicę gotujemy, aż do miękkości, zmieniając kilkakrotnie wodę podczas gotowania. Po ugotowaniu odcedzamy pszenicę na sicie. Umyty mak zalewamy mlekiem i gotujemy na małym ogniu, po czym mielimy go 3-4 razy. Łączymy mak z pszenicą, miodem, cukrem pudrem i posiekanymi bakaliami. Dokładnie mieszamy i wstawiamy w chłodne miejsce.
11. KRUCHE CIASTECZKA Z ORZECHAMI
składniki:
0.65 kg mąki
0.15 kg masła
0.15 kg margaryny palmy
1 jajko
0.13 cukru
0.06 cukru waniliowego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
porządnie posiekane orzechy 0.10 kg (ilość wedle uznania, ale bez przesady :) )
0.15 kg masła
0.15 kg margaryny palmy
1 jajko
0.13 cukru
0.06 cukru waniliowego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
porządnie posiekane orzechy 0.10 kg (ilość wedle uznania, ale bez przesady :) )
Sposób przygotowania:
Łączymy masło z palmą, cukrem i cukrem waniliowym. Następnie dodajemy jajko i mieszamy. Dodajemy mąkę z proszkiem i szybko zgniatamy wszystko w ciasto i wkładamy do lodówki na ok 1 godz. Po godzinie mieszamy ciasto z posiekanymi orzechami. Potem rozwałkujemy na ok. 5 milimetrów i wcinamy dowolne wzory. Układamy na blaszkę i naprawdę lekko smarujemy wodą. Posypujemy odrobiną cukru i wypiekaj przez
ok. 10-15 min w temp. 180 C
ok. 10-15 min w temp. 180 C
SMACZNEGO ;)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz